Month: October 2023

ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਗੇਟ ਤੇ ਲੱਗੇ ਕੁੱਝ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲ ਉਮਰ ਦੇ ਬੋਹੜ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਨਾਲ ਇਹ ਕੁੜੀਆਂ ਪੀਘਾਂ ਝੂਟ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਦਰਖਤ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤਿੰਨ ਗਠੜੀਆਂ ਪਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣਾ ਪਲਾਸਟਿਕ,‌ਬੋਤਲਾਂ ਕਾਗਜ ਤੇ ਹੋਰ ਕਚਰਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਇੱਕ ਉੱਘੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਲੇਖਕ

ਅਰਮਾਨ ਪੀ.ਆਰ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ।ਪਿੱਛੋਂ ਚੰਗੇ ਘਰ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਸੀ।ਉਮਰ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਸਿਆਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ,,ਦੋਸਤਾਂ ਦਾ ਚੰਗਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੀ।ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ,ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਘਰ,,ਚੰਗੀ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਇਦਾਦ ਜਿਹਦੀ ਹਰ ਆਮ ਇਨਸਾਨ ਚਾਹਣਾ ਕਰਦਾ ਹੁੰਦਾ,ਓਹ ਸਭ ਸੀ ਉਸ ਕੋਲ।ਅੱਜ ਓਹਨੇ ਨਵੀਂ ਗੱਡੀ ਕਢਵਾਈ ਸੀ,ਦੋਸਤ ਪਾਰਟੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਕਹਿੰਦਾ

ਕਦੇ ਕਦੇ ਗੱਲ ਚੋਂ ਗੱਲ ਯਾਦ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਇੱਕ ਗੀਤ ਸੁਣ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਆਇਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੁਮਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਲਸ ਵਨ ਕਰਨ ਗਈ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ. ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਾਲੀ ਮੈਡਮ ਵੱਲੋਂ ਮੈਨੂੰ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਤੰਗ

ਚਲੋ ਅੱਜ ਇੱਕ ਆਖਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਘਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਦੀ ਆ. ਹੋਰ ਜਿਆਦਾ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ. ਇਹ ਉਹ ਘਰ ਸੀ ਜਿਹਦੇ ਤੋਂ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਪੈਸਾ ਵੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦਾ. ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਜੀ ਨੌਕਰੀ ਕਰ ਰਹੀ

ਕੌਣ ਹੈ? ਆ ਗਿਆ ਪੁੱਤ ਤੂੰ ।ਧੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸਦੀਆਂ ਬੁੱਢੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਚਮਕ ਜੇਹੀ ਆ ਗਈ। ਸਹਾਰੇ ਨਾਲ ਉੱਠ ਕੇ ਬੈਠੀ ਹੋ ਗਈ। ਧੀ ਨਾਲ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਮਾਂ ਦੇ ਬੁੱਢੇ ਬੋਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਧੀ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਤੇ ਡਰ ਵੀ ਵਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਕਲਾਪੇ

ਮੈਂ 100 ਫੁੱਟੀ ਦੇ ਬੱਤੀਆਂ ਵਾਲੇ ਚੌਂਕ ਤੇ ਗੱਡੀ ਰੋਕੀ ਗ੍ਰੀਨ ਬੱਤੀ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਦੋ ਮੁੰਡੇ ਵਾਈਪਰ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਕਾਰ ਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਸ਼ਾਫ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧੇ। “ਬੇਟਾ ਨਾ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ੍ਹ ਖੁੱਲੇ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਪਰਸ ਵਿੱਚ।” ਮੈਂ ਹੱਥ ਨਾਲ ਵਰਜਦੇ ਹੋਏ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ

ਕਹਿੰਦੇ ਸ਼ਾਹਜਹਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੇਗਮ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸੰਗਮਰਮਰ ਨੂੰ ਤਰਾਸ਼ਕੇ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਮਕਬਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪਰ ਸ੍ਰੀ ਜਸਬੀਰ ਢਿੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਦੇ ਵਿਛੋੜੇ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀ ਤਰਾਸ਼ਕੇ ਹੰਝੂਆਂ ਦੇ ਗਾਰੇ ਨਾਲ ਜੋ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ (ਕਵਿਤਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ) ਉਸਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਨੇ

1971 ਦੀ ਹਿੰਦ ਪਾਕ ਜੰਗ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾ ਅਸੀਂ ਘਰੇ ਸ੍ਰੀ ਆਖੰਡ ਪਾਠ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਬੁਲਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਤੇ ਸੱਦਾ ਦੇਣ ਲਈ ਵੀ ਬਕਾਇਦਾ ਕਾਰਡ ਵੀ ਛਪਵਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਮੇਰੀਆਂ ਭੂਆ ਤੋ ਲੈ ਕੇ ਮੇਰੇ ਦਾਦੇ ਦੀ ਭੂਆ ਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਨਾਨਕਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ

“ਕਦੇ ਸ਼ਮੋਛਾ ਖਾਧਾ ਹੈ ਤੁਸੀਂ?” ਬਾਬੇ ਕੇ ਮੀਤੇ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ। “ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸ਼ਮੋਛਾ?” ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹੈਰਾਨੀ ਨਾਲ ਇੱਕਠੇ ਹੀ ਬੋਲੇ। “ਕਾਲੇਜ ਵਾਲੀ ਕਲਟੀਨ ਚੋਂ ਮਿਲਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।” “ਭੈਨਦਿਆ ਚੱਜ ਨਾਲ ਦੱਸ ਦੇ ਜ਼ਰ।” “ਆਲੂਆਂ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਦੇ ਫਲਾਫੇ ਚ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਖੱਟੀ ਚਟਨੀ ਨਾਲ ਖਾਂਦੇ

ਇੱਕ ਜ਼ਮਾਨਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਦੋ ਘਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਭੁੱਖਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਜੇ ਕਿਸਮਤ ਮਾੜੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਦੋ ਘਰਾਂ ਦੀ ਉਮੀਦ ਤੇ ਗੁਜਾਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅੱਜ ਛੋਟੂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਮੇਰੀ ਸ਼ਰੀਕ ਏ ਹਯਾਤ ਆਪਣੀ ਭੂਆ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਝੀਲਾਂ ਦੀ ਨਗਰੀ ਬਠਿੰਡਾ